اگر خانهای در نزدیکی محل زندگی شما دچار آتشسوزی شود، چقدر احتمال دارد که به فکر خرید بیمه آتشسوزی بیفتید؟ بسیاری از اقدامات پیشگیرانه در زمانی انجام میشوند که شخص با عواقب ناشی از آن اتفاقات روبهرو میشود. برای مثال ممکن است وقتی تصادف میکنید، بیش از پیش متوجه اهمیت بستن کمربند ایمنی و رانندگی ایمن شوید. اما دقیقاً چه اتفاقی افتاده که این مسئله برای شما اهمیت بیشتری پیدا کرده؟ آیا از وقتی خانه همسایه شما دچار آتشسوزی شده، احتمال حریق در خانه شما افزایش پیدا کرده است؟ میدانیم که این دو موضوع ارتباطی با یکدیگر ندارند و احتمال بروز آتشسوزی هیچ تغییری نسبت به گذشته پیدا نکرده است. صرفاً ادراک شما از این احتمال بیشتر شده است. این موضوع درباره امنیت و ادراک امنیت نیز صادق است. اینکه امنیت در محل زندگی شما تا چه حد برقرار باشد یا نه، شاخصی نیست که لزوماً ارتباط مستقیم با ادراک امنیت شما داشته باشد.
براساس آمارهای رسمی فراجا، در طول سالهای گذشته نسبت خودروهای سرقتی به کل خودروهای موجود روند نزولی داشته است. اما وقتی از افراد درباره این موضوع سوال کنید، بیشتر آنها نگرانیشان از سرقت خودرو به مراتب بیشتر شده است. شاید به این دلیل که اکنون جبران خسارت ناشی از سرقت خودرو بسیار سختتر از گذشته است. این موضوع باعث شده تا بیشتر از گذشته حس ناامنی به افراد دست دهد. در چنین شرایطی میتوان گفت شاهد کاهش ادراک امنیت به دلایل اقتصادی و اجتماعی هستیم. نتیجه نظرسنجی وایزر نیز نشان میدهد که احساس ناامنی در برابر سرقت در بین شرکتکنندگان در نظرسنجی افزایش پیدا کرده است.
بنابراین، اگر کسی از شما بپرسد که چه تغییری در احساس امنیت شما ایجاد شده است، کاملاً حق دارید بگویید که احساس ناامنی بیشتری میکنید. حتی صرف فکر کردن به عواقب چنین حوادثی میتواند این احساس ناامنی را تشدید کند.
یکی از شاخصهای ارزیابی مسائل اجتماعی، تکرار کلیدواژههای مربوط به آن در رسانههاست؛ بهطوری که با افزایش تعداد محتواهای منتشرشده با کلیدواژههای سرقت خودرو، میتوان نتیجه گرفت که جامعه تا چه حد نسبت به آن موضوع خاص حساستر شده و بیشتر علاقهمند به پیگیری محتواهای مربوط به آن است. تعداد مطالب منتشرشده در رسانهها و شبکههای اجتماعی با موضوع سرقت خودرو نشاندهنده حساسیت عموم جامعه نسبت به این معضل اجتماعی اقتصادی است.
▪ منبع: سامانه رصد فضای مجازی – هشتگ
بررسی تعداد محتواهای منتشر شده با کلیدواژههای مرتبط با سرقت خودرو در میان حسابهای کاربری ایکس (توییتر سابق) و صفحات اینستاگرام فارسیزبان بهوضوح نشاندهنده افزایش توجه به این موضوع اجتماعی است. در ماههای پایانی سال ۱۴۰۲، نسبت به ماههای ابتدایی، شاهد رشد چند برابری محتواهای مرتبط با سرقت خودرو در شبکههای اجتماعی هستیم. این افزایش پستها در ایکس و اینستاگرام بیانگر بالا رفتن حساسیت عمومی و توجه بیشتر مردم به معضل سرقت خودرو است.
وایزر بهمنظور ارزیابی دیدگاه مردم درباره امنیت خودروها در برابر سرقت، نظرسنجیای را در میان عموم مردم و کاربران خود انجام داد. تحلیل دادههای حاصل از این نظرسنجی، به درک دقیقی از نگرش مردم ایران در پنج سال گذشته نسبت به روند امنیت در برابر سرقت و احساس ناامنی منجر شد.
در ادامه به مرور نتایج نظرسنجی انجامشده از افراد عادی و کاربران وایزر میپردازیم. این نظرسنجی با همکاری یک آژانس تحقیقات افکار عمومی و با مشارکت ۵۰۰ نفر از کاربران وایزر و همچنین غیرمشتریان صورت گرفت. شرکتکنندگان دیدگاههای خود را درباره نگرششان نسبت به سرقت وسایل نقلیه به اشتراک گذاشتند. پس از تحلیل کارشناسی این دادهها، میتوان این نظرسنجی را بهعنوان یکی از جامعترین تحقیقات در زمینه ادراک امنیت در ایران معرفی کرد.
نظرسنجی برگزار شده توسط شرکت وایزر به منظور بررسی شاخصهای ادراک امنیت نشان میدهد ۶۸ درصد از شرکتکنندگان در نظرسنجی احساس میکنند طی پنج سال گذشته سرقت خودرو و موتورسیکلت در کشور بیشتر شده است و تنها ۱۵ درصد معتقدند در سالهای اخیر شاهد کاهش سرقت وسایل نقلیه در کشور بودهایم.
نتایج نظرسنجی از کاربران وایزر به ما نشان میدهد که زنان بیش از مردان احساس میکنند که در پنج سال گذشته میزان سرقت وسایل نقلیه در کشور افزایش پیدا کردهاست.
بهطوری که ۷۶ درصد خانمها در برابر ۶۸ درصد آقایان شرکتکننده در این نظرسنجی گفتهاند به نظرشان میزان سرقت در طول پنج سال اخیر بیشتر شده است.
تلقی ساکنان شهرهای بزرگ از میزان سرقت خودرو در سالهای اخیر با تلقی ساکنان روستاها تفاوت قابل توجهی دارد. درحالیکه 70 درصد از ساکنان شهرهای بزرگ معتقدند میزان سرقت در پنج سال گذشته رشد کرده، در شهرهای کوچک بیشتر افراد (64 درصد) معتقدند میزان سرقت در این سالها تغییر نکرده یا حتی کمتر شده است.
از طرفی در روستاها بیشتر پاسخدهندگان (۴۵ درصد) اظهار کردهاند که احساس میکنند سرقت خودرو در ۵ سال گذشته کاهش یافته و تقریبا نصف میزان شهرنشینها (۳۶ درصد) اظهارکردهاند که تعداد سرقت خودرو و موتور بالا رفته است.
نتایج نظرسنجی از کاربران وایزر نشان میدهد ادراک امنیت برای پا به سن گذاشتهها بیشتر از جوانان است. درحالیکه 77 درصد از جوانان 18 تا 24 ساله معتقدند میزان سرقت خودرو در کشور طی پنج سال گذشته افزایش پیدا کرده، این نسبت با افزایش سن کمتر شده و در نهایت 50 درصد از افراد بالای 65 سال چنین تلقی از تغییرات روند سرقت خودرو در کشور دارند.
درحالیکه 68 درصد شرکتکنندگان در نظرسنجی در کل کشور، تلقیشان از روند سرقت خودرو در سالهای گذشته صعودی است، در استانهای بزرگ این نسبت بسیار بالاتر است و بعضاً به ۸۱ درصد (آذربایجان شرقی) میرسد. بهطور دقیقتر ۷۸ درصد از تهرانیهای شرکتکننده در نظرسنجی معتقدند میزان سرقت در کشور طی سالهای گذشته افزایش پیدا کرده است.
مالکان خودروهای با ارزش کمتر از دو میلیارد تومان بسیار بیشتر از مالکان خودروهای چند میلیاردی، احساس میکنند که سرقت در کشور طی سالهای اخیر افزایش داشته است. بهطوری که 69 درصد از افرادی که خودروهای کمتر از دو میلیارد تومانی دارند، حس میکنند در پنج سال اخیر آمار سرقت خودرو در کشور افزایش پیدا کرده است. این نسبت برای مالکان خودروهای بالای دو میلیارد تومان 47 درصد است. 35 درصد از مالکان این خودروها معتقدند سرقت خودرو در پنج سال گذشته کاهش داشته است.
با مطالعه گزارش آمار سرقت خودروهای ارائهشده توسط فراجا و مشاهده نرخ بالای سرقت خودروهای پژو و پراید، بهخوبی مشخص میشود که احساس ناامنی صاحبان خودروهای ارزانقیمت تولید داخل، چندان بیاساس نیست.
نظرسنجی تلفنی از عموم جامعه، شرایطی مشابه با نظرسنجی از کاربران وایزر دارد. نتایج تحقیقات بازار وایزر از عموم نشان میدهد 73 درصد پاسخدهندگان میگویند به نظرشان میزان سرقت خودرو و موتورسیکلت در کشور طی پنج سال گذشته افزایش پیدا کرده و در طرف مقابل تنها هفت درصد گفتهاند میزان سرقت در این سالها کاهشی بوده است.
نتایج تحقیقات بازار وایزر از عموم جامعه نشان میدهد هرچه سن پاسخدهندگان بالاتر رفته، تلقی افراد از رشد سرقت در پنج سال گذشته کاهش داشته است. بهطوری که در بازه سنی 25 تا 34 سال، 83 درصد پاسخدهندگان گفتهاند میزان سرقت خودرو افزایشی بوده. درحالیکه تنها 33 درصد پاسخدهندگان در بازه سنی 65 سال و بیشتر چنین اعتقادی دارند.
در نظرسنجی تحقیقات بازار از افراد شرکتکننده پرسیده شده به نظرشان کدام وسیله میتواند در جلوگیری از سرقت خودرو یا موتورسیکلت تاثیر بیشتری داشته باشد. 68 درصد از شرکتکنندگان به اهمیت استفاده از ردیاب GPS اشاره کردهاند. دزدگیر، دوربین ثبت وقایع و قفل پدال در رتبههای بعدی بیشترین اهمیت در جلوگیری از سرقت خودرو قرار دارند.
با توجه به امکان انتخاب چند گزینه، مجموع درصدها بالاتر از 100 درصد است.
تحلیل آماری نظرسنجی از کاربران وایزر و عموم جامعه نشان میدهد که ادراک ناامنی با اختلاف جزئی بین کاربران وایزر و غیروایزریها، افزایش پیدا کرده است. یعنی افراد زیادی در ایران احساس ناامنی نسبت به سرقت وسایل نقلیهشان میکنند.
نکته اینکه هر دوی این گروه یعنی کاربران وایزر و افرادی که از وایزر استفاده نمیکنند، نقش فناوری در افزایش امنیت و احساس امنیت را مثبت و مهم ارزیابی میکنند.
این موضوع نشان میدهد که بسیاری از ایرانیها با وجود آمار متوسط سرقت وسایل نقلیه در ایران نسبت به میانگین جهانی، با توجه به قیمت بالای خودرو و یا دلایلی دیگر، احساس ناامنی بیشتری دارند.