همزمان با تهیه گزارش ادراک امنیت، فراجا در همکاری و تعامل با وایزر برای نخستین بار اطلاعاتی از آمار سرقت انواع خودرو در ایران در اختیار وایزر قرار داد.
آمار فراجا از این لحاظ دارای اهمیت است که اطلاعات سرقت انواع خودرو، مدل خودروهای سرقتی، مناطقی که بیشترین سرقت در آنها رخ داده، شیوههایی که بیشتر از همه در سرقت خودرو به کار گرفته شده و… را در اختیار کارشناسان قرار میدهد و به فهم دقیقتری از وضعیت امنیت وسایل نقلیه در ایران کمک میکند.
در تمامی گزارشهای جهانی مربوط به آمار سرقت خودرو، تاکنون اطلاعاتی درباره سرقت خودرو در ایران موجود نبوده و به همین دلیل، ایران در ردهبندیهای مرتبط با این آمارها جایگاهی نداشته است.
با این همکاری فراجا، برای اولین بار میتوان به دیدی تقریبی از مسئله سرقت خودرو در ایران در مقایسه با جهان دست یافت.
آمار بهدستآمده از عملكرد پليسهای آگاهی سراسر كشور و جمعبندی آماری وقوع و كشف بيانگر اين است كه در سال 1402 از 100 درصد خودروهای موجود در کشور ۰٫۲۶ درصد دستگاه انواع خودرو مورد سرقت واقع شده كه ۸۶٫۲ درصد این سرقتها منجر به كشف شده و اين در حالی است كه در مقايسه با مدت مشابه سال 1401 با کاهش ۹٫۱ درصدی سرقت خودرو و همچنين افزايش ۴٫۱ درصدی كشف مواجه هستيم.
بنابر اطلاعاتی که پلیس در اختیار قرار داده، کمترين ايمنی خودرو مربوط به خودروهای پرايد و انواع پژو با سال مدل قبل از سال 1389 بوده است.
در حال حاضر اکثر خودروهای مدل بالای 1401 توليد داخل و همچنين خودروهای مونتاژی وارداتی از ايمنی قابل قبولتری در برابر سرقت برخوردار هستند. در سنوات گذشته موضوع پايين بودن ايمنی خودروهاي توليد داخل در برابر سرقت و فاصله داشتن آنها با استانداردهای جهانی، يکی از معضلاتی بوده که همواره پليس از طريق سازمانهای متولی در صدد رفع آن برآمده است.
ميزان سرقت خودرو در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال توليد خودرو را میتوان اینگونه تشریح کرد که خودروهای مدل 1390 تا 1403 حدود ۲۵ درصد از کل سرقتهای خودرو را به خود اختصاص دادهاند و ۷۵ درصد سرقتها مربوط به خودروهای مدل قبل از ۱۳۹۰ بوده است.
خودروهای مدل هر یک از سالهای بین ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۳ یک تا ۲ درصد کل سرقتهای سال ۱۴۰۲ را به خود اختصاص دادهاند.
▪ منبع: پلیس فراجا
در گزارش فراجا، آمار کشف خودرو در این سال نیز ذکر شده است.
منظور از کشف خودرو، کشف آن در هر حالتی اعم از سالم تا رهاشده در خیابان پس از سرقت لوازم یدکی آن است که میتواند مربوط به کشف خودروهای سرقتشده در سال ۱۴۰۲ یا سالهای قبل از آن نیز باشد.
▪ منبع: پلیس فراجا
▪ منبع: پلیس فراجا
▪ منبع: پلیس فراجا
منظور از کشف خودرو، کشف آن در هر حالتی اعم از سالم تا رهاشده در خیابان پس از سرقت لوازم یدکی آن است که میتواند مربوط به کشف خودروهای سرقتشده در سال ۱۴۰۲ و یا سالهای قبل از آن نیز باشد.
▪ منبع: پلیس فراجا
براساس اطلاعات ارائه شده توسط پلیس فراجا، شهر تهران صدرنشین بیشترین تعداد سرقت خودرو در کشور است. البته با توجه به جمعیت بالای پایتخت، این موضوع قابل پیشبینی است.
تعداد سرقتهای گزارش شده در پلیس آگاهی غرب استان تهران به تنهایی بیشتر از بسیاری از استانهای کشور است.
بعد از شهر تهران، استانهای خراسان رضوی و اصفهان همزمان با جمعیت بالاتری که نسبت به دیگر استانها دارند در صدر این فهرست قرار گرفتهاند.
با توجه به اهمیت بالای مناطق انتظامی در تهران، استان تهران به مناطق انتظامی کوچکتری تقسیم شده است که از نظر درجه اهمیت با یک استان همتراز هستند. در این تقسیمبندی، شهر تهران و مناطق غرب استان تهران نیز بهعنوان بخشی از این مناطق با اهمیت ویژه قرار گرفتهاند.
آمارهای پلیس نشان میدهد گزارشهای سرقت عموماً درباره خودروهای پراید و انواع پژو بودهاند. بهطوری که 89 درصد کل سرقتهای سال 1402 مربوط به این خودروهاست. با توجه به تیراژ هر خودرو، این آمار بهتنهایی نمیتواند نشاندهنده ایمنی خودروها باشد.
آمارهای پلیس نشان میدهد خودروهای مدل ۱۳۸۹ به پایین دارای بالاترین آمار سرقت در کشور هستند. خودروهای مدل ۸۳، ۸۴ و ۸۵ بیشترین آمار سرقت را به خود اختصاص دادهاند.
همچنین بر اساس اطلاعات فراجا، ۷۵ درصد از سرقتهای مربوط به پراید و پژو در خودروهای مدل ۱۳۸۶ به پایین رخ داده است.
▪ منبع: پلیس فراجا
▪ منبع: پلیس فراجا
▪ منبع: پلیس فراجا
▪ منبع: پلیس فراجا
▪ منبع: پلیس فراجا
▪ منبع: پلیس فراجا
نیوزلند با نرخ سرقت 1٬172 مورد بهازای هر 100 هزار نفر جمعیت، بیشترین آمار سرقت خودرو در دنیا را به خود اختصاص داده است. این نرخ معمولاً برای کشورهای مورد بررسی در حدود ۱۰۰ مورد بهازای هر ۱۰۰ هزار نفر است. بعد از نیوزلند، نام کشورهایی همچون اروگوئه، ایتالیا، ایالات متحده و یونان به چشم میخورد. نرخ سرقت خودرو در این کشورها حداقل 220 مورد به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت است.
دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد آخرین بار در سال ۲۰۱۸ گزارشی رسمی درباره سرقت خودرو در سطح جهانی منتشر کرده و آمار مربوطه را ارائه داده است.
در این گزارش آمده از بین کشورهای مورد بررسی که دو میلیارد و 300 میلیون نفر جمعیت دارند (از بسیاری کشورها مثل چین و هند گزارشی در دسترس نیست)، در سال 2018 رقمی معادل یک میلیون و 963 هزار مورد گزارش سرقت خودرو اتفاق افتاده است. البته سرقت خودرو ممکن است تعاریف متفاوتی در برخی کشورها داشته باشد، اما براساس این گزارش هم نیوزلند بالاترین نرخ را در بین کشورها و برمودا بالاترین نرخ را در بین مناطق مختلف دنیا از نظر نرخ سرقت خودرو به ازای هر 100هزار نفر جمعیت دارد.
در این گزارش گفته شده میانگین نرخ سرقت خودرو در دنیا معادل 85/3 به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت است.
مقایسه این رقم با گزارشهای پلیس ایران میتواند جالب توجه باشد. براساس آمارهای فراجا در سال گذشته 76 هزار و 700 مورد سرقت خودرو اتفاق افتاده که در مقایسه با جمعیت 88 میلیون نفری ایران، میتوان نتیجه گرفت که نرخ سرقت خودرو در کشور ما معادل 86/3 است که تا حد زیادی نزدیک به میانگین جهانی محسوب میشود.
از آنجایی که در این مقایسه نرخ سرقت خودرو به جای تعداد خودرو با جمعیت مقایسه شده است، میتوان گفت نرخ سرقت محاسبه شده در کشورهایی که ضریب نفوذ خودرو پایینتر است، کمتر گزارش میشود.
▪ منبع: دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد (لینک)
▪ منبع: پلیس فراجا
درست مثل ایران، در بسیاری از کشورها خودروهای قدیمیتر بیشتر دزدیده میشوند. تا جایی که پژوهشی در سال 2020 در ایالات متحده و براساس آمارهای FBI نشان میدهد بیشترین خودروهای سرقتی این کشور عموماً مدلهای 2000 تا 2006 هستند.
براساس این پژوهش فورد پیکاپ، شورلت پیکاپ و هوندا سیویک بیشترین تعداد سرقت خودرو در ایالات متحده را به خود اختصاص دادهاند.
در بین خودروهایی که مدلهای جدیدترشان بیشتر سرقت میشوند، نام نیسان آلتیما و تویوتا کرولا به چشم میخورد.
▪ منبع: Federal Bureau of Investigation (FBI)
پژوهش انجام شده درباره سرقت خودرو در ایالات و شهرهای مختلف آمریکا نشان میدهد احتمال سرقت خودرو در کلانشهرها بسیار بالاتر است. تا جایی که نرخ سرقت خودرو در این شهرها نزدیک به دو برابر دیگر شهرهاست. شهرهای اقماری که در نزدیکی شهرهای بزرگ هستند نیز وضعیتی میانه دارند.
▪ منبع: Federal Bureau of Investigation (FBI)
براساس پژوهشهای انجام شده در حوزه سرقت خودرو، با گذشت زمان و رشد فناوری و استفاده از ابزارهای مختلف افزایش امنیت خودرو شاهد کاهش نرخ سرقت خودرو هستیم. برای نمونه بررسی 30 سال سرقت خودرو در ایالات متحده نشان میدهد نرخ سرقت خودرو به ازای 100 هزار نفر جمعیت در سال 2020 کمتر از نصف نرخ سرقت خودرو در سال 1990 در این کشور بوده است. در این سی سال، نرخ سرقت خودرو در آمریکا از 658 مورد به 246 مورد به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت کاهش یافته است.
▪ منبع: Federal Bureau of Investigation (FBI)
کانادا در سال 2023 نرخ سرقت 286 مورد به ازای هر 100هزار نفر جمعیت را تجربه کرده که این رقم بیش از چهار برابر میانگین جهانی است. روند تغییرات نرخ سرقت در کانادا از 2000 تا 2012 عموما نزولی بوده که مدیون پیشرفت تکنولوژی هم در خودروها و هم در ابزارهای پیشگیری از سرقت خودرو بوده است اما در سالهای اخیر این روند متوقف شده و اخیراً اندکی صعودی شده است. بهطوری که در سال 2023 نرخ سرقت در کانادا 5 درصد نسبت به سال 2022 رشد کرده است.
▪ منبع: Statista
مکزیک از نمونههای موفق جهانی در کنترل سرقت خودرو طی سالهای اخیر است. تا همان پنج سال پیش، یعنی در سال 2018 سالانه 214 هزار خودرو در این کشور سرقت میشد. این رقم در آخرین گزارشها و در سال 2023 تا 136 هزار خودرو کاهش پیدا کرده است. با توجه به جمعیت 127میلیون نفری مکزیک میتوان گفت نرخ سرقت خودرو در این کشور به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت معادل 107 مورد است که در آمریکای شمالی پایینترین نرخ محسوب میشود.
▪ منبع: Statista
پژوهشهای مستقلی در کشورهای مختلف اروپایی درباره سرقت خودرو انجام شده است. یک مقاله که در سال 2024 منتشر شده، با مقایسه پژوهشهای مستقل این کشورها نتیجه گرفته است که پنج کشور ایتالیا، اسپانیا، فرانسه، آلمان و انگلستان، به ترتیب پنج کشور با بالاترین آمار سرقت خودرو در اروپا هستند. با توجه به اینکه آخرین پژوهش انجام شده درباره میزان سرقت در سراسر دنیا مربوط به سال 2018 و گزارش سازمان ملل است، بررسی این گزارشهای مستقل میتواند دید بهروزتری را در اختیارمان بگذارد.
گزارشهای جدید از سرقت خودرو در ایتالیا در سال 2023 حاکی از آن است که در این سال، 132 هزار مورد سرقت خودرو در این کشور با جمعیت 59 میلیون نفری به ثبت رسیده است. این آمار نشان میدهد که نرخ سرقت خودرو در ایتالیا معادل 221 مورد به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت است.
مقایسه آمار سرقت خودرو در ایتالیا با سال 2022 نشان از رشد 7 درصدی آمار سرقت خودرو در این کشور دارد. خودروهای با بیشترین تعداد سرقت در ایتالیا، سه مدل فیات یعنی فیات پاندا، فیات 500 و فیات پانتو هستند.
80 درصد سرقت خودرو در ایتالیا مربوط به شهرهای کامپانیا، لاتزیو، پوگلیا، سیسیل و لامباردی هستند.
مدلهای Clio IV و Megane IV از شرکت رنو، بیشترین تعداد سرقت خودرو را در فرانسه به خود اختصاص دادهاند.
براساس آخرین گزارشها از فرانسه، بیش از 70هزار خودرو در این کشور طی سال 2023 سرقت شده که این آمار در مقایسه با 2021 نشاندهنده رشد 19 درصدی است.
بعد از رنو، انواع مدلهای پژو، بهطور خاص پژو 3008 و انواع مدلهای تویوتا در رتبههای بعدی بالاترین آمار سرقت در فرانسه ایستادهاند.
شهرهای پاریس، هاوتز دسن، سن سن دنی، وال دواز، لوار آتلانتیک، اسون، وال دو مارن، سن ات مارن و ایولین شهرهایی هستند که در صدر فهرست بالاترین آمار سرقت در فرانسه طی سال 2023 قرار گرفتهاند.
▪ منبع: Ouest-France / connexionfrance
پلیس انگلستان در سال 2023 از سرقت 64 هزار خودرو در این کشور خبر داده است که این آمار پنج درصد بالاتر از آمار ارائه شده در سال 2022 است. سه برند لکسوز، لندروور و جگوار، بیشترین آمار سرقت خودرو در انگلستان را بین برندهای مختلف از آن خود کردهاند. البته از نظر مدل خودرو، شرایط متفاوت است و مدلهای فورد فیستا، فورد فوکوس و فولکس واگن گلف در صدر فهرست پرتعدادترین خودرو سرقتی انگلستان نشستهاند.
با جمعیت 66 میلیون نفری این کشور، نرخ سرقت خودرو به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت معادل 97 مورد است. شهرهای لندن، وستمیدلندز و یورکشایر بیشترین آمار سرقت را در بین شهرهای انگلستان دارند.
31 هزار خودرو در سال 2023 در اسپانیا دزدیده شده است. این رقم نسبت به آمار سال گذشته این کشور، 17 درصد بالاتر است و نشان از رشد قابل توجه سرقت خودرو در این کشور 46 میلیون نفری دارد. نرخ سرقت خودرو به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت در اسپانیا معادل 67 مورد است.
در اسپانیا بنز، بیامو و تویوتا بیشترین آمار سرقت خودرو در بین برندها را به خود اختصاص دادهاند. درباره پرتعدادترین مدلهای سرقت شده هم نام سیت ایبیزا، فولکس واگن گلف و سیتروئن به چشم میخورد.
کیوتا، سانتا کروز د تنریف، بارسلونا، سیویل و مادرید به ترتیب خطرناکترین شهرها از نظر آمار سرقت خودرو در اسپانیا هستند.
▪ منبع: Motor1.com Espana
آلمان هم مثل دیگر کشورهای اروپایی با رشد آمار سرقت خودرو در سال 2023 مواجه شده است. پلیس آلمان میگوید در این سال نزدیک به 30 هزار سرقت خودرو در این کشور ثبت شده که نسبت به سال گذشته ۱۷٫۵ درصد افزایش پیدا کرده است.
با توجه به جمعیت 82 میلیون نفری آلمان، میتوان گفت نرخ سرقت خودرو در آلمان معادل 37 مورد بهازای هر 100 هزار نفر جمعیت است.
جیپ گرند چروکی، کیا استینگر و رنجروور، بالاترین آمار سرقت خودرو در آلمان در بین مدلهای مختلف را به خود اختصاص دادهاند. در صدر فهرست بیشترین آمار سرقت در شهرهای مختلف آلمان، نام برلین، هامبورگ و براندنبورگ به چشم میخورد.